منبع : پژوهشکده تاریخ اسلام

http://www.ptewiki.com/wiki/index.php5

کوه بیل

کوه بیل: میانه بلوک کازرون و بلوک کوه مره شکفت است.^[1]

ارجاعات

1.     ↑فسایی، فارسنامه ناصری (جغرافیای شهرها)، جلد 2، ص 1634.

حسن بن حسن فسایی نوشته است: بلوک کازرون

بلوک کازرون ‏ در جانب مغرب شیرازاست و از این بلوک آنچه در جلگاء است از گرمسیرات و آنچه در کوهستان افتاده، از سردسیرات فارس است، درازی آن از قریه «موده خواجه» تا «بوشکان» نزدیک به 14 فرسخ، پهنای آن از قریه «دوسیران» تا قریه «الیف» نزدیک به 10 فرسخ.

محدود است از جانب مشرق به بلوک کوه مره شکفت و از جانب شمال به بلوک ممسنی و از طرف مغرب به بلوک خشت و ماهور میلاتی و از سمت جنوب به بلوک جره و بلوک دشتی و بلوک خشت و بیشتر بلوک کازرون کوهستان است در زمستان پر از برف گشته تا اواخر بهار بی ‏محافظت بماند و دهاتی که در کوهستان افتاده است، آنها را کوه مره گویند و آنها را سه قسمت نموده اند: یکی کوه مره پشتکوه است و در نوشتجات آنرا فشقویه نویسند و قصبه آن «نودان» است و دیگری را کوه مره جروق گویند و قصبه آن «سرتابه» است و دیگری کوه مره شکان‏ و قصبه آن «بورنجان» است و گذران مردم کوه مره و مالیات دیوانی آنها از انجیر خشک و گردو و بادام و دوشاب و مویز و انار و آلوی خشک و بادام کوهی که آنرا «الوک» و «بخرک» نیز گویند باشد که کاروانها، این متاع را بار کرده به اطراف عربستان و هندوستان می‏برند

و عموم درختهای کوه مره جات، درخت بلوط است که هزاران هزار در دامنه و کمر و قله کوهها، روئیده و مردم ثمر آنرا مانند حبوبات، آرد کرده، نان نموده، با نان خورش و بی‏نان خورش صرف کنند و چون بلوط را آرد کنند آنرا «کلگ» بر وزن «مرگ» گویند و درختهای جلگاء کازرون درخت کنار است که اگر در هر مزرعه چهار سال ریشه آنرا بیرون نیاورند، صحرای کازرون جنگلی پر از درخت کنار گردد که عبور از آن دشوار شود و انواع شکارها در این بلوک فراوان باشد، خصوصا مرغ دراج در ناحیه شاپور که گویا تخم آن را کاشته اند و گنجشک در صحرای کازرون از هر جای دیگر فارس بیشتر است و باعث آن، فراوانی آب و چینه و بسیاری درخت کنار که برای انبوهی شاخه های پر خار چون آشیانه سازد از شر هر دشمنی آسوده باشد و از خصایص کازرون شکار گنجشک است. و محصول جلگاء کازرون گندم و جو و برنج و تنباکو و کنجد و ماش و لوبیاست و گندم و جو دیمی در این جلگا در سالهای تر، هریک من بذر، گاه باشد صد من ریع دهد، هوای جلگاء کازرون در تابستان گرم است و در نه ماه دیگر در کمال اعتدال.

بقولات کازرون از بیشتر جاهای فارس بهتر شود و هندوانه آن از سالی به سالی بماند و بسیار دیده شده که هندوانه سال پیش را برای امتحان با هندوانه سال دیگر بیاوردند و هندوانه نو را از کهنه نشناختند و در باغهای کازرون انواع درختها، حتی درخت گردو به خوبی و خرمی پرورش کند. ....ادامه دارد