بر بلندای کوه بیل

دوستان عزیز همانطور که در نوشته های قبلی به عرض رساندم یکی از اهداف اصلی ایجاد این وبلاگ شناساندن منطقه ی فامور و خصوصا طایفه ی مالکی و سکونت گاه آنان یعنی کرانه های دریاچه ی پریشان و کوهستان زیبای کوه بیل و حد فاصل آنهاست که سابقا از طریق کوچ طی می شد . من بعد نیز به فراخور حال و در حد بضاعت انشاالله مطالبی را جهت علاقه مندان به این منطقه تقدیم خواهم کرد: نوشته کوتاه زیر از همین مقوله است.

عمده ی کرانه ی شمالی دریاچه پریشان را به ترتیب  روستاهای   “پریشانparishan“، “هلکhelak،” دهپاگاه  dehpagah” و روستای “قلات نیلوqalat niloo“در برگرفته است که مجموع این ها را طایفه ی مالکی گویند .

اطلاق طایفه به ساکنین این روستاها از این باب بوده است که  اهالی آنها در گذشته ،تقریباً نیمی از سال را در ییلاق (سرحد کوه بیل )بسر می بردند . سابقاً عمده ی فعالیت اهالی به منظور امرار معاش ، از راه نگهداری گلّه های  گوسفند و بز و اسب و سایر چارپایان بوده است و فقط بخش کوچکی از زندگی آنها را کشاورزی پر می کرد .

اما به مرور زمان قضیه برعکس شد و روز بروز از وسعت دامداری مردمان کاسته و به کشاورزی افزوده شد تا جایی که هم اکنون فقط تعداد کمی از اهالی گلّه های گوسفند و بز نگهداری می کنند و مردم این روستاها عمدتاً به کشاورزی و کاشت صیفی جات ، بخصوص گوجه و فلفل اشتغال دارند . این که تاریخچه ی مشخصی از اعقاب این طایفه وجود داشته باشد،  بنده مشاهده ننموده ام . امّا کهنسالان  ما در این که اعقابشان  مهاجر بوده اند اتفاق نظر دارند .

دکتر جهانبخش ثواقب در همین راستا در کتاب خود آورده است :(1)

طایفه مالکی

گویند که چهار برادر بوده اند در قدیم به نامهای "کافتُلا "kafatola(کا فتح الله)، "کا درویش "، " کا علی شیر"و "کا علی نظر"-

کا یا "کاکا" عنوانی است در ردیف "بیگ "، "کیخا" و بزرگ که به افراد سرشناس می دهند – نسل این چهار برادر در زاد و ولد زیاد شدند و هرکدام آبادی بزرگ و تیره ای را تشکیل دادند که هنوز به نام های این افراد مشهور است .

به آبادیی که از نسل فتح الله است "کافَتُلَی kafatoleyکا فتح اللهی " ، به نسل کادرویش " ،  کادِروشی kaderosey"، به نسل کاعلی نظر "نظری" و به نسل کاعلی شیر ، "کال شیری"گویند .

به مجموعه این چهارتیره و آبادی روی هم رفته ، طایفه "مالکی " گویند که این طایفه اکنون در چهار روستای پریشان ، هلک ، ده پاگاه و قلات نیلو  سکونت دارند . و بیشتر از روستاهای دیگر منطقه دامپروری داشته و نیمه اسکانند. یعنی چند ماه از سال را به منطقه سردسیری کوه بیل در شرق دشت ارژن کوچ می کنند.

1- کتاب "دریاچه پریشان و فرهنگ منطقه فامور"نوشته دکتر جهانبخش ثواقب - صفحه 66 پاراگراف دوم به بعد